Koprodukcija: Grad teatar, Budva / Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd

Po motivima drame Fernanda de Rohasa

Selestina

Adaptacija teksta: Maja Todorović

Režija: Milan Nešković

Scenografija: Jasmina Holbus

Koreografija: Ista Stepanov

Kostimografija: Biljana Grgur

Kompozitor: Vladimir Pejković

Igraju: Nataša Ninković, Aleksandar Đurica, Nikola Rakočević, Marta Bjelica, Nikola Šurbanović, Emir Ćatović, Anđelika Simić, Maja Stojanović, Katarina Žutić

Riječ reditelja

„Selestina“, iako široj javnosti nepoznat, jeste jedan od najvećih španskih romana i samim tim je izazov da se postavi na scenu. S jedne strane, željeli smo da ostanemo vjerni duhu Španije, a sa druge, da taj srednjovjekovni svijet transponujemo u savremeno doba. Sam roman otvara niz mogućnosti za savremeno čitanje, ali i niz ograničenja. Naša „Selestina“ je priča o svijetu u kom materijalno ima prednost nad svim ostalim, o svijetu instant zadovoljstava, o svijetu u kom su empatija i iskrene emocije odavno prevaziđena stvar ili ih ironično posjeduju oni od kojih to najmanje očekujemo. U podnaslovu romana stoji „tragikomedija o Кalistu i Melibeji“. To nam je i bila polazna tačka; poigravali smo se stilovima komedije, iz kojih se polako rađa tragedija. Ispostavilo se da je granica tanka, što govori dosta o nama samima, i o svijetu u kojem živimo, koji je istovremeno i tragičan i komičan, samo je pitanje iz kog ugla posmatramo.

Milan Nešković

• 

• 

• 

Iz Prologa “Selestine”

A pošto je borba drevna i korišćena od davnina, ne čudim se ako je ovo delo oružje bilo za borbu ili rat njegovim čitaocima, da bi se suprotstavili jedni drugima, dajući svako za sebe sud svoj u skladu sa svojim ukusom. Jedni su sigurno rekli da je preopširno, drugi da je kratko, jedni da je prijatno, drugi da je mračno; tako da je na Bogu samo da u sklad dovede tolika i tako različita mišljenja.Tim pre što se, kao i sve na ovom svetu, podvesti može pod mudru misao: “Nije li život čovekov, ako dobro pogledamo, od rođenja pa sve do smrti, samo rat večni?”… Drugi su o naslovu raspravljali, govoreći da se ne može nazvati komedijom ono što se tužno okončava, već samo tragedijom. A prvi autor je kanio da pravo ime od početka da, a to je uživanje, te ga nazva komedijom. I ja, videći ta neslaganja, tvrdoglavo krenuh sredinom tih krajnosti, i nazvah ga tragikomedijom. Tako, uvidevši sva neslaganja i mišljenja različita, u pravcu gde se većina stiče pogledah, i videh gde bi voleli da nastave uživati uz priču o dvoje ljubavnika. Tako da pristah, protiv svoje volje, da po drugi put propustim na tako neobičan zadatak, stran mom pozivu, kradući poneki sat od mog glavnog zanimanja i one druge namenjene razonodi, iako sam siguran da neće nedostajati novih klevetnika ni ovom novom izdanju.

• 

• 

• 

“Selestina”, Fernando de Rohas

FERNANDO DE ROHAS rođen je oko 1466. godine u Puebli de Montalban. Plemićkog je porijekla, koje mu je često osporavano. Bio je i pod stalnom prismotrom inkvizicije, koja je sumnjičila njegovu porodicu da praktikuje judaizam. Studirao je pravo na Univerzitetu u Salamanki, gdje je i diplomirao oko 1498. godine. Dramu „Selestina“ pisao je tokom studija. Nakon studija, bavio se pravom, a jedno vrijeme bio i gradonačelnik Talavera, gdje je živio do smrti (1541). Prvo izdanje „Selestine“, u 16 činova, datirano je 1499. godine i ono ne pominje ime autora. Iako drama nije izvođena za Rohasovog života, postala je čuvena nedugo po objavljivanju. Zbog popularnosti, drugo izdanje je izašlo 1500. godine u Toledu, a treće u Sevilji 1501. godine. U seviljskom izdanju prvi put je štampano i ime autora. Tekst četvrtog izdanja, koje je objavljeno u Salamnki iste godine, po prvi put se naziva tragikomedijom i sadrži 21 čin. „Selestina“ se često smatra „poslednjim djelom španskog srednjeg vijeka i prvim djelom španske reneasanse“. Žanrovski je izrazito hibridnog karaktera, drama je u osnovi, ali i roman sa izrazito dramskim elementima. Jedno je od prvih djela španske književnosti „iz kojih je španski narod počeo da uči da je moguće živeti bez ideala“ , uz to i „jedan novi pogled na život između idealizma i realizma, baš kakav je bio i sam svet u to vreme“.