Festival Grad teatar, 36. po redu, završen je sinoć, kada je na Trgu pjesnika u Budvi održan razgovor o pozorištu pod nazivom “Kako da se vratimo kući?”.

Veče je bilo posvećeno kritičkom osvrtu na tokove ovogodišnjeg festivala, ali i promišljanju o novim mogućnostima i pravcima festivalske misije.

Učesnici su se tokom razgovora još jednom posvetili temi značaja pozorišta i kulture za civilizacijske dosege svakog društva, promišljajući je sa teatrološkog, kulturološkog i sociološkog aspekta, ističu organizatori.

U razgovoru su učestvovali akademik Siniša Jelušić, prof. dr Predrag Zenović, politikolog, i Bojan Munjin, novinar i pozorišni kritičar koji je na samom početku večeri istakao da je ovogodišnje izdanje festivala bilo zanimljivo zbog mnoštva različitih tema, žanrova, predstava, ali i raspoloženja na pozornici i u publici.

Predrag Zenović, koji obavlja dužnost predsjednik Savjeta za kulturu Budve, kazao je da festival Grad teatar zauzima važno mjesto u uobličavanju identiteta Budve.

“Mislim da je nemoguće danas zamisliti kulturni identitet grada Budve bez ovakvog festivala. Ovaj festival je od samog početka, u tom jednom velikom nevremenu, istorijskom i civilizacijskom bespuću bio kontraparadigma cijelom tom procesu”, kazao je on.

Munjin je kazao da je festival ove godine imao dosta neuralgičnih i velikih tema, od Rata i mira, Radničke ceste, Kralja Edipa, Magbeta, Tartifa koji je zatvorio dramski program.

“Među svim tim tačkama ja se sjećam rediteljke predstave ‘Ko je ubio Dženis Džoplin’ koju sam pitao – da li ste vi revolucionarna generacija? Ona je odgovorila da su samo generacija koja osjeća probleme, a ne revolucionarna generacija”, istakao je Munjin.

Siniša Jelušić je rekao da je karakteristika ovogodišnjeg festivala mnoštvo različitih pristupa.

“Naročito poetika i stilskih gledišta, što je dobro. Urađen je precizan i pouzdan izbor i svi koji su bili prisutni su mogli da pogledaju ono što je u određenoj mjeri reprezentativno i respektabilno na savremenoj teatarskoj sceni u regionu. Klasični tekst je bio veoma bitan, a s tim u vezi i čitanje klasičnog teksta. Publika je uglavnom sve pristupe primala vrlo pozitivno. Imali smo roman, veliku dramaturgiju, Šekspira dva puta, Sofokla i interesantno je kako su ti tekstovi čitani”, istakao je on.

Naslov razgovora “Kako da se vratimo kući” se može tumačiti mnogoznačno, smatra Zenović.

“Kako se vratiti početku Grada teatra, instituciji, konceptu, teatru? Ako se sjetimo istorije teatra, prva pozorišta su bila ogromna, tako da ta ogromna publika i činjenica da cijeli grad participira u nečemu tako religioznom, kao što je pozorište i bilo u antička doba, i da onda polako imamo sve veće svođenje scene do barokne forme koju predviđa scena kutija, znači da se onda mi vraćamo teatru na otvorenom koji treba da pozove što veću publiku. Grad teatar u svojoj koncepciji ima tu revolucionarnu ideju da se potpuno otvori publici koja u tome učestvuje na potpuno drugačiji način koji je nezamisliv u klasičnom obliku”, kazao je Zenović i istakao da se budvanska publika tako oblikovala tokom svih 36 godina.

“Jedna stvar je teatar kao jedinica za sebe i festival kao koncepcija. Mislim da ljudi koji autonomno vode Grad teatar vrlo dobro znaju. Od samog početka znaju da vode projekat kome određuju put i u tome im niko ne može sugerisati”, kaže Zenović.

Jelušić se nadovezao na Zenovićevo izlaganje i objasnio da je religiozna dimenzija teatra oduvijek prisutna.

“Teatar se bazira i počiva na religijskom obredu i čuvenoj Aristotelovoj definiciji tragedije gdje na kraju imamo katarsiz. Katarza je pročišćenje, ali nam Aristotel govori da onaj ko učestvuje u tom aktu teatarskog izvođenja doživljava nešto što je unutar psihologije veoma bitno. On se transformiše i postaje neko drugi, to je jako bitno. To je starogrčka obredna tradicija kod Aristotela i dio religijskog rituala. To je i teatar. Danas mi posmatramo taj pojam drugačije. Taj ritualni aspekt tokom prvih godina Grada teatra je bio naročito prisutan, bilo bi dobro kada bismo mu se mogli vratiti u smislu tog povratka kući”, naglasio je Jelušić, poručuju organizatori festivala u saopštenju.